ĐỀN KIM GIANG
Đền Kim Giang, còn gọi là đền Lưu Cầu, thuộc xã Đại Kim, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Đền nằm cạnh đình và chùa. Theo thần phả và bài vị thờ đặt ở đền Kim Giang hiện nay, đền thờ bà Lê Ngại Mỵ Châu, người đã sinh ra Mạo Giáp Hoa, thành hoàng làng đã được thờ ở đình. Bà quê ở làng Thiên Bản, xã An Thọ, Châu Phong, sống thời Lê Anh Tông (1557-1573). Nhân dân Kim Giang lập đền thờ bà để ghi nhớ công ơn người mẹ anh hùng đã có công đánh giặc ngoại xâm giữ nước.
Đền ở trên một khu đất cao, quay mặt về hướng tây nam. Phía trước đền có một cái hồ khá rộng, xung quanh xây tường cao. Hồ trồng sen, chính giữa có một cái gò đất với cây cổ thụ xòe bóng tạo nên phong cảnh thiên nhiên thơ mộng. Liền với hồ là một lớp sân rộng, sân được lát bằng gạch bát vuông cổ kính.
Tiếp đến là đền, đền có bố cục mặt bằng hình chuôi vồ gồm nhà tiền tế và hậu cung. Tiền tế 5 gian, xây theo kiểu đầu hồi bít đốc, tay ngai. Bên trong, bộ khung gỗ bố trí 4 hàng cột, vì “thượng chồng giường, hạ kẻ chuyển”. Các cột cái gian giữa sơn son thếp vàng trông rất lộng lẫy. Các đầu bẩy hiên chạm nổi các hình rồng, mây, chim phượng, hoa lá, văn mây và văn hình học. Phía trong gian giữa tiền tế là bộ y môn sơn son thếp vàng. Phía trên y môn là hình hai con rồng uốn khúc chầu quả cầu lửa, hai bên y môn là đề tài tứ linh: long, lân, quy, phượng, được chạm lộng kết hợp với chạm thủy.
Hậu cung nối liền với tiền tế, sử dụng bộ vì 4 hàng chân, bố trí kiểu “thượng chồng giường, hạ bẩy hiên”. Các con giường chạm nổi đề tài rồng, núi, vân mây, đao mác, mặt hổ phù. Các đầu bẩy chạm nổi đề tài hoa lá và văn hình học.
Đình và đền đã được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa ngày 21.1.1989.
