Bản Chi Từ Đường – Nhà thờ riêng của chi thứ

Nhiều họ chia làm nhiều chi, và mỗi chi lại có con cháu riêng. Các chi này ngoài việc tham dự ngày giỗ Tổ toàn họ, còn có ngày giỗ Tổ riêng của chi họ. Như vậy, các chi đều có nhà thờ riêng gọi là Bản chi từ đường.

Có dịp đi về đồng ruộng, nhiều khi vào một nhà nào, ta có thể thấy trên bàn thờ một bức tranh hoành phi mang mấy chữ nói rõ đó là từ đường của một chi họ nào, ví dụ như “Ngô tộc bản chi từ đường.” Tất nhiên, chữ họ ghi trên hoành phi thay đổi theo từng họ.

Từ đường tức là nhà thờ và đây là bàn thờ của chi họ. Trên bàn thờ này có bài vị của ông Tổ cho họ gọi là Thần chủ bản chi. Thần chủ này cũng như thần chủ của Thủy tổ họ sẽ được thờ mãi mãi.

Người trong chi họ có thể dành những ruộng để lấy hoa lợi cúng giỗ họ. Ruộng này gọi là kỳ điền. Những ruộng này có thể là hương hỏa của tổ tông để lại, có thể là ruộng của hàng họ chung nhau tậu, và cũng có thể là của một người trong họ cúng để lấy hoa lợi chi cho việc tế tự.

Có họ có những người con gái đi lấy chồng, không có con, cúng tiền, cúng ruộng về họ mình. Họ nhận những ruộng ấy làm ruộng kỳ, rồi khi người con gái chết được thờ tại nhà thờ họ và ngày giỗ người con gái này do họ sẽ cúng. Ngày giỗ đó gọi là giỗ hậu họ.