TẾT HẠ NGUYÊN (TẾT CƠM MỚI)
Theo phong tục dân gian, Tết Hạ Nguyên được tiến hành vào ngày mồng Một, mồng Mười hoặc ngày Rằm tháng Mười Âm lịch hằng năm.
Ý nghĩa:
Theo quan niệm của ông bà ta ngày xưa, vào những ngày này Thiên Đình sẽ cử thần Tam Thanh xuống trần gian để xem xét việc tốt – xấu và về tâu với Ngọc Hoàng. Do vậy, mỗi gia đình đều phải làm lễ để thỉnh thần Tam Thanh ban phúc lành, tránh tai họa. Đồng thời, đây cũng là dịp “tiến tân” – dâng cơm gạo mới cúng tổ tiên để thể hiện lòng biết ơn.
Nhân dịp Tết Hạ Nguyên, mọi người thường mua quà và gạo nếp mới cùng các đặc sản lúc giao mùa Thu – Đông để biếu ông bà, cha mẹ và những bậc đáng kính, thể hiện lòng hiếu thuận và tri ân bề trên.
Sắm lễ:
Theo phong tục từ cổ xưa, vào ngày Tết Cơm Mới (Tết Hạ Nguyên), các gia đình đều nấu xôi bằng gạo mới, sắm sửa hương hoa, đèn nến cùng mâm lễ mặn thơm ngon tinh khiết để dâng cúng tổ tiên.
VĂN KHẤN TỔ TIÊN (Ngày Tết Cơm Mới)
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội nội ngoại gia tiên.
Tín chủ (chúng) con là:…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày mồng Một (hoặc mồng Mười/Rằm) tháng Mười, là ngày Tết Cơm Mới.
Tín chủ con thành tâm sắm lễ: quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, cơm gạo mới, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Trộm nghĩ rằng:
Cây cao bóng mát
Quả tốt hương bay
Công lao bồi đắp xưa, những ai gây dựng
Của quý hóa nay, con cháu được hưởng
Ơn Trời – Đất – Phật – Tiên, chư vị Tôn thần,
Sau nhờ tổ tiên xây đắp,
Công lao tần tảo biết là bao.
Đến nay con cháu dồi dào,
Hưởng miếng trân cam.
Nay nhân mùa gặt hái,
Gánh nếp tẻ đầu mùa,
Nghĩ đến ơn xưa,
Cày bừa vun xới,
Sửa nồi cơm mới,
Kính cẩn dâng lên,
Thường tiên nếm trước.
Mong nhờ tổ phước,
Hòa cốc phong đăng,
Thóc lúa thêm tăng,
Hoa màu tươi mới,
Làm ăn tiến tới,
Con cháu được nhờ.
Lễ tuy đơn sơ,
Tỏ lòng thành kính.
Chúng con kính mời:
Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương,
Ngài Bản xứ Thần Linh Thổ Địa,
Ngài Bản gia Táo Quân,
Ngũ phương Long Mạch Tài Thần,
Cúi xin các ngài giáng lâm trước án,
Chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…
Cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng hiện về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con lễ bạc tâm thành,
Trước án kính lễ,
Cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
