Lễ hội Cầu ngư là một hoạt động văn hóa tín ngưỡng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với người dân tỉnh Phú Yên. Giờ đây, sự kiện này không chỉ được đón đợi bởi người dân địa phương mà còn bởi rất nhiều du khách trong và ngoài nước.
Trong văn hóa của người dân Phú Yên cũng như ở rất nhiều tỉnh thành khác, hình ảnh Cá Ông rất quan trọng. Cá Ông tượng trưng cho sự che chở và bảo hộ, giúp người dân cảm thấy bình tâm hơn trước những chuyến đi biển. Sự biết ơn cùng lòng tôn kính đối với Cá Ông và các vị thần cai trị biển cả chính là lý do khiến cho Lễ hội Cầu ngư được tổ chức và duy trì cho tới ngày nay. Ngoài sự mong ước được bảo vệ, người dân ngư phủ cũng cầu cúng để có được những mùa cá lớn, cho cuộc sống ấm no hơn.
Lễ hội Cầu ngư thường diễn ra vào các tháng đầu năm âm lịch, trung bình cứ khoảng hai năm lại được tổ chức một lần. Lễ hội được mở đầu bằng lễ rước sắc rồi tới lễ rước hồn ông Nam Hải.
Khi lễ cúng trong đình làng được tiến hành, cũng là lúc đoàn người bên ngoài tay cầm mái chèo, mô phỏng theo động tác khua nước và bắt đầu hát bả trạo (một hình thức của hát bội). Những người hát vận trang phục giống với các ngư dân làng chài, số lượng người tham gia đoàn hát khoảng hai chục người, đứng theo đội hình chèo thuyền. Đoàn hát lại được chia thành nhiều vị trí quan trọng khác nhau, bao gồm tổng mũi, tổng lái, tổng chèo,… mỗi người giữ một nhiệm vụ, màu trang phục cũng có phần khác biệt. Vừa hát các điệu hò giật chì, hò chèo thuyền, hò hụi, hò lơ, đoàn người vừa di chuyển chầm chậm, nhịp nhàng. Nghi lễ này thu hút đông đảo người dân và du khách tập trung theo dõi bởi phong cách tín ngưỡng dân gian độc đáo, giai điệu dân dã, bình dị.
Bên cạnh điểm nhấn ở phần nghi lễ, lễ hội Cầu ngư ở Phú Yên còn khiến cho những người tham dự ấn tượng đặc biệt với những hoạt động cộng đồng, trò chơi dân gian, các hình thức diễn xướng hấp dẫn.
Lễ hội Cầu ngư là thời gian để cho những người dân làng chài Phú Yên được cầu phước và được nghỉ ngơi trước khi chuẩn bị cho những chuyến ra khơi đánh cá. Sau lễ hội, họ sẽ cảm thấy vững tâm hơn, mạnh mẽ hơn để đương đầu với sóng gió đại dương và mang về những mẻ cá lớn.
