Lễ hội Bà Chúa Xứ (còn gọi là Lễ hội vía Bà) được tổ chức từ đêm 23 đến ngày 27 tháng Tư âm lịch hằng năm tại miếu Bà Chúa Xứ thuộc phường Núi Sam (trước là xã Vĩnh Tế), thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Miếu Bà Chúa Xứ tọa lạc tại chân núi Sam, là một di tích lịch sử, kiến trúc quan trọng của tỉnh và khu vực.
Lễ hội vía Bà là một hoạt động tín ngưỡng dân gian có từ lâu đời, đến nay vẫn được tổ chức theo nghi thức truyền thống, gồm hai phần: Lễ và Hội. Phần Lễ gồm các hoạt động chính là: lễ tắm Bà, lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về miếu Bà, lễ túc yết, lễ xây chầu, lễ chánh tế.
- Lễ tắm Bà (lau tượng thờ và thay xiêm y cho tượng Bà) bằng nước thơm được tổ chức vào lúc 24 giờ đêm 23, rạng sáng 24. Bộ y phục cũ của Bà sau khi thay ra sẽ cắt nhỏ, phân phát cho khách trẩy hội và được xem như lá bùa hộ mệnh giúp cho người khỏe mạnh và trừ ma quỷ. Lễ tắm Bà thường kéo dài khoảng một giờ, sau đó mọi người được tự do lễ bái.
- Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu: Rước bài vị của Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thoại, bà nhị phẩm Trương Thị Miệt và bài vị Hội đồng từ lăng Thoại Ngọc Hầu (nằm đối diện với Miếu Bà) về Miếu Bà được tiến hành vào lúc 15 giờ ngày 24.
- Lễ túc yết được tổ chức lúc 24 giờ đêm 25, rạng sáng 26. Tất cả các bô lão trong làng và Ban quản trị lăng miếu lễ phục chỉnh tề, đứng xếp hàng hai bên trước tượng Bà. Ông chánh bái làm lễ dâng hương, chúc tửu (rượu), hiến trà, đọc văn tế. Sau đó, bài văn tế được hóa cùng ít giấy vàng bạc.
- Lễ xây chầu được tiến hành sau lễ cúng túc yết. Lễ xây chầu do một người sành về nghi lễ và có uy tín làm tế tại miếu Bà thực hiện cùng đào kép hát bội, cầu nguyện cho quốc thái dân an, mưa thuận, gió hòa. Các tuồng hát bộ thường được diễn tại miếu Bà là: Trần Bình Trọng, Sát Thát, Lưu Kim Đính, Trưng Nữ Vương,…
- Lễ chánh tế tiến hành vào 4 giờ sáng 26, nghi thức được tiến hành giống như lễ túc yết. Chiều ngày 27, đưa sắc Thoại Ngọc Hầu về Sơn Lãng.
Phần Hội diễn ra rất sôi nổi đan xen với phần Lễ, các hoạt động văn hóa nghệ thuật dân gian được biểu diễn như: múa lân, múa mâm thao, múa đĩa chén,…
Năm 2015, Lễ hội Bà Chúa Xứ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản phi vật thể cấp quốc gia, loại hình Lễ hội truyền thống.
