Lễ Nhập trạch (lễ dọn vào nhà mới, có thể là nhà tự xây cất hoặc ngôi nhà mới mua) là một nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng cổ truyền của người Việt.
Ý nghĩa:
Theo phong tục xưa, khi dọn về nhà mới, gia chủ cần thực hiện lễ Nhập trạch để cáo yết Thần linh, Gia tiên, cầu mong cuộc sống an lành, thuận lợi ở nơi ở mới.
Các quy định cổ truyền khi nhập trạch:
- Chọn ngày giờ tốt để dọn đến nhà mới.
- Đồ đạc nên do người trong gia đình tự tay chuyển đến.
- Bài vị cúng Gia Thần, Tổ Tiên phải do gia chủ tự tay cầm đến nhà mới.
- Các thành viên khác đi theo sau, tay cầm của cải mang đến nhà mới.
- Thời gian chuyển nhà nên vào buổi sáng, giữa trưa hoặc chiều khi mặt trời mới lặn. Tránh chuyển vào buổi tối.
Sắm lễ:
Mâm lễ dâng Thần linh và Gia tiên ngày nhập trạch được bày biện trang trọng, gồm:
- Trầu cau, hương, hoa, vàng mã, bánh kẹo, quả theo mùa.
- Mâm lễ mặn: xôi, gà, thịt, rượu.
Vật đầu tiên mang vào nhà nên là chiếu hoặc đệm đang dùng, tiếp theo là bếp lửa (bếp ga, bếp dầu – không dùng bếp điện vì không có “tướng lửa”). Ngoài ra có thể mang theo chổi quét nhà, gạo, nước…
Lễ vật được đặt trang nghiêm theo hướng tốt với gia chủ. Gia chủ tự tay thắp nhang, khấn lễ Thần linh xin nhập trạch, sau đó châm bếp, đun nước khai bếp và pha trà dâng lễ.
Nếu chỉ nhập trạch lấy ngày mà chưa ở ngay thì gia chủ vẫn nên ngủ lại một đêm tại nhà mới.
Sau lễ Thần linh, tiếp tục làm lễ cáo yết Gia tiên, rồi mới dọn dẹp, sắp xếp nhà cửa.
Người đang mang thai nên kiêng dọn nhà. Nếu buộc phải chuyển, nên dùng chổi mới quét tượng trưng một lượt trước. Những người giúp dọn nhà không nên thuộc tuổi Dần.
Văn khấn lễ nhập trạch
- Văn khấn Thần linh
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
- Con kính lạy các ngài Thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.
Tín chủ (chúng) con là: …
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Chúng con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính xin chư vị Tôn Thần minh giám:
Nay gia đình chúng con hoàn tất việc xây dựng, chọn được ngày lành dọn đến cư ngụ, nhóm lửa khánh hạ.
Cầu xin chư vị Tôn Thần cho chúng con được nhập vào nhà mới tại: … và lập bát nhang thờ phụng.
Xin cho rước vong linh Gia tiên về nơi này thờ phụng lâu dài.
Chúng con cầu xin chư vị minh Thần gia ân tác phúc, độ cho toàn gia:
An ninh khang thái, làm ăn tiến tới, tài lộc dồi dào, vạn sự như ý.
Tín chủ cũng xin mời các vong linh Tiền chủ, Hậu chủ ở trong nhà này, đất này cùng về đây chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho gia chủ sức khỏe dồi dào, an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Văn khấn cáo yết Gia tiên
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy Tổ tiên nội ngoại họ: …
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Gia đình chúng con mới dọn đến tại: (địa chỉ): …
Chúng con thành tâm sắm lễ, dâng hương, hoa, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước bàn thờ tổ tiên.
Nhờ hồng phúc Tổ tiên, ông bà cha mẹ, chúng con tạo lập được nơi ở mới.
Chúng con kính cáo thiết lập án thờ, kê giường, nhóm lửa, lễ tạ khánh hạ.
Kính mong chư vị Hương linh nội ngoại chứng giám lòng thành, giáng linh sàng thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho gia đạo hưng long, con cháu bình an mạnh khỏe.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
