Ý nghĩa:
Làm nhà là một trong những việc quan trọng nhất của đời người. Để những người sống trong ngôi nhà mới được khỏe mạnh, gặp mọi sự may mắn, tốt lành thì khi tiến hành làm nhà, nhất thiết phải chọn giờ Hoàng đạo.
Theo ông bà ta xưa, khi làm nhà cần tuân thủ một số nghi thức phong thủy, như:
- Chọn ngày tốt (Hoàng đạo, Sinh khí, Lộc mã, Giải thần…),
- Tránh các ngày xấu (Hắc đạo, Sát chủ, Thổ cấm, Trùng tang, Hùng phục…),
- Và chọn giờ Hoàng đạo để làm lễ động thổ (lễ cúng Thổ Công, Thổ Địa), xin phép được làm nhà trên mảnh đất đó.
Sắm lễ:
- Lễ vật có thể đơn giản, nhưng phải có: con gà, đĩa xôi, hương, hoa quả, vàng mã…
- Ngày xưa còn có tục tam sinh (lợn, gà, trứng), nhưng ngày nay có thể giản lược.
- Sau khi làm lễ, gia chủ là người cầm cuốc (hoặc xẻng) bổ những nhát đầu tiên trình Thổ thần xin được động thổ, sau đó mới cho thợ thi công.
- Trước khi khấn, gia chủ thắp hương, vái bốn phương tám hướng, rồi quay mặt vào mâm lễ mà khấn.
Bài văn khấn lễ động thổ
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Quan Đương niên.
- Con kính lạy các Tôn thần bản xứ.
Tín chủ (chúng) con là: …
Ngụ tại: …
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ: quả cau lá trầu, hương hoa, trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án, có lời thưa rằng:
Hôm nay, tín chủ con khởi tạo: … (nếu cất nóc thì đọc là “cất nóc”; nếu xây cổng thì đọc là “xây cổng”; nếu chuyển nhà thì đọc là “chuyển nhà”) ngôi đương cơ trụ trạch, để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu.
Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị Linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc).
Tín chủ con lòng thành, lễ vật dâng lên trước án, thành tâm kính mời:
- Ngài Kim Niên Đương Thái Tuế chí đức Tôn thần,
- Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương,
- Ngài Bản xứ Thần linh Thổ Địa,
- Ngài Định phúc Táo quân,
- Các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần
- Và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, chủ thợ bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ cũng xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ cũng như chủ thợ đôi bên để được an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
