Ý nghĩa:
Ông bà ta xưa quan niệm rằng: Đứa trẻ được sinh ra là do các vị Đại Tiên (Bà Chúa Đầu Thai), Tiên Mụ, mà trực tiếp là 12 bộ Tiên Nương (12 bà Mụ) nặn ra và ban cho.
Vì vậy, khi đứa trẻ đầy cữ (3 ngày sau sinh), đầy tháng (1 tháng tuổi), hoặc đầy năm (1 tuổi), cha mẹ và ông bà phải làm lễ cúng Mụ để tạ ơn các bà Mụ và cầu xin ban phước lành, may mắn, sức khỏe cho bé.
Sắm lễ:
Lễ cúng Mụ phải được chuẩn bị chu đáo, gồm các lễ vật:
- 12 đôi hài xanh giống hệt nhau và 1 đôi hài xanh to hơn.
- 12 nén vàng xanh giống nhau và 1 nén vàng xanh to hơn.
- 12 bộ váy áo màu xanh giống nhau và 1 bộ váy áo xanh to hơn.
- 12 miếng trầu têm cánh phượng và 1 miếng trầu to hơn.
- 12 bộ đồ chơi nhỏ (bát, đũa, thìa, cốc, con giống, xe, mũ…) và 1 bộ to hơn (có thể làm bằng nhựa hoặc sành sứ).
- 12 con cua, 12 con ốc, 12 con tôm kích cỡ bằng nhau (có thể đồ sống hoặc chín) dâng cúng 12 bà Mụ; mỗi loại thêm 1 con to hơn hoặc ít nhất 3 con để cúng Bà Mụ Chúa. Sau khi cúng xong, cua ốc đem thả ra ao hồ, tôm có thể thụ lộc.
- Phẩm oản, bánh kẹo, hoa quả chia đều làm 12 phần và 1 phần to hơn.
- Lễ mặn: Xôi, gà, cơm, canh, rượu…
- Bát hương, lọ hoa tươi nhiều màu, tiền vàng, cốc nước thanh tịnh (đặt trên mâm lễ mặn).
Cách bày lễ:
- Mâm lễ mặn, hương, hoa, nước đặt trên cùng.
- Mâm tôm, cua, ốc để phía dưới.
Văn khấn cúng Mụ
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
- Con kính lạy Đệ nhất Thiên Tỷ Đại Tiên Chúa.
- Con kính lạy Đệ nhị Thiên Đế Đại Tiên Chúa.
- Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ Đại Tiên Chúa.
- Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên Nương.
- Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương.
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Vợ chồng con là: …
Sinh được con (trai/gái) đặt tên là: …
Chúng con ngụ tại: …
Nay nhân ngày đầy cữ / đầy tháng / đầy năm, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng, bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần, kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ Công địa mạch, Thổ Địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh được cháu tên là: … sinh ngày … được mẹ tròn con vuông.
Cúi xin chư vị Tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu:
- Ăn ngoan, ngủ yên
- Hay ăn chóng lớn
- Vô bệnh vô tật
- Vô tai, vô ương, vô hạn, vô ách
- Được tươi đẹp, thông minh, sáng láng
- Thân mệnh bình yên, cường tráng
- Kiếp kiếp hưởng phúc, vinh hoa phú quý
Gia đình chúng con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách lo nghĩ.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Sau khi khấn:
- Bố hoặc mẹ cháu bé chắp tay cho bé vái trước án 3 vái.
- Sau 3 tuần hương, làm lễ tạ.
- Hóa vàng mã, váy áo; vẩy rượu khi đang hóa.
- Tôm, cua, ốc đem phóng sinh tại ao, hồ, sông để cầu phúc.
- Đồ chơi bằng nhựa, sành sứ giữ lại cho bé lấy phước.
- Cả gia đình và bạn bè thụ lộc, chúc bé mọi điều tốt lành.