Lễ hội Cầu ngư truyền thống Vĩnh Thạch diễn ra vào ngày rằm tháng Năm âm lịch hằng năm, tại thôn Vịnh Mốc, xã Vĩnh Thạch, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Vào dịp này, con cháu trong làng dù bôn ba nơi xứ lạ, đều trở về nơi quê cha đất tổ, đoàn tụ với người thân và cùng tham gia lễ hội Cầu ngư. Theo đó, ngư dân nơi đây không ra biển đánh bắt cá mà dành nguyên một ngày cho Lễ hội.
Lễ Cầu ngư truyền thống Vĩnh Thạch bao gồm phần Lễ và phần Hội. Ngay sau điệu hò chèo cạn và một số tiết mục văn nghệ, ban tổ chức sẽ tổ chức một số trò chơi thể hiện sự nhanh nhẹn, khéo léo của ngư dân như: đan lưới, đua thuyền. Đêm đến, cả làng lại chìm trong không khí trang nghiêm của lễ tế. Một cao niên có uy tín trong làng sẽ được bầu làm chủ tế. Chủ tế kính cẩn quỳ giữa sân đình, dâng hương đọc lời khấn, cầu phúc cầu tài, đời sống ngư dân sung túc, tránh được mọi tai ương, đi biển thuận buồm xuôi gió, cá tôm đầy thuyền, buôn bán thuận lợi, thủ công tinh thông, học hành tiến tới, phúc lộc đề huề.
Liền đó, các chi, họ trong làng cử đại diện, thường là trưởng họ hay những người được tôn kính, bước ra giữa sân đình dâng hương tế lễ, thành tâm cầu khẩn. Đến cuối buổi lễ, tất cả mọi thành viên trong làng đều có quyền dâng hương, nói lên những nguyện vọng, mong muốn của riêng mình với thần linh.
Từ bao đời nay, với bản năng của mình, con người vốn dựa vào thiên nhiên để mưu sinh và tồn tại. Tục thờ Cá Ông và các vị thần biển gắn liền với Lễ hội Cầu ngư của ngư dân ở một số làng biển thể hiện sự kính trọng, biết ơn đối với các vị thần biển, với Mẹ thiên nhiên.
Hằng năm, chủ yếu vào mùa xuân trước khi vụ cá nam bắt đầu vào tháng Ba âm lịch, hầu hết các làng biển ở Quảng Trị thường đều tổ chức Lễ hội Cầu ngư với nhiều nội dung và hình thức phong phú. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện và tục lệ truyền thống của mình mà có những làng tổ chức lễ cầu ngư vào các thời điểm khác trong năm.
Lễ hội Cầu ngư truyền thống Vĩnh Thạch được tổ chức hằng năm có ý nghĩa quan trọng, nhằm động viên ngư dân trong xã đoàn kết, ngày ngày ra khơi bám biển, góp phần nâng cao đời sống và giữ vững chủ quyền an ninh biên giới tuyến biển của Tổ quốc.
