Lễ cấp sắc của người Dao đỏ (Lào Cai)

Người Dao đỏ ở huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai sinh sống tập trung chủ yếu ở các xã Nậm Khánh, Nậm Đét, Bản Liền, Cốc Lầu với nhiều phong tục truyền thống tốt đẹp. Song, có lẽ Lễ cấp sắc vẫn là một trong những nghi lễ chính có giá trị nhân văn và mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống riêng của người Dao đỏ ở Lào Cai.

Theo truyền thống, người đàn ông dân tộc Dao phải trải qua lễ cấp sắc mới được coi là người trưởng thành hoàn toàn về thể chất cũng như tâm linh. Người đã qua lễ cấp sắc thì dù là trẻ con vẫn được coi là người lớn, được ngồi với già làng, tham gia cúng bái hoặc giúp việc cho những thầy cúng trong các cuộc cúng lễ của gia đình cũng như cộng đồng.

Cấp sắc là một trong những nghi lễ quan trọng của đồng bào dân tộc Dao, có giá trị nhân văn, được thể hiện ở các điều giáo huấn, tuyệt đối kỵ làm việc ác, điều xấu,… ghi trong sắc cấp cho người thụ lễ.

Lễ cấp sắc thường được tổ chức vào tháng Mười một, Mười hai âm lịch hoặc tháng Giêng năm sau. Đó là khoảng thời gian nông nhàn. Ngày lễ cấp sắc thường được lựa chọn rất kỹ lưỡng. Lễ cấp sắc ở mỗi bậc cấp đều có những khác biệt nhất định trong trình tự hành lễ. Tuy nhiên, có hai phần lễ chính: lễ quá tăng (qua đèn), gồm các phần trình diện, cấp đèn, hạ đèn, đặt pháp danh, qua cầu; và lễ tẩu Slai (lễ thăng cấp), gồm lễ lên đèn, ban mũ, lễ trình diện Ngọc Hoàng, lễ tơ hồng, lễ thăm thiên đình.

Sau khi các nghi lễ kết thúc, thầy làm lễ sẽ tạ ơn tổ tiên đã phù hộ cho buổi lễ suôn sẻ, đồng thời hạ những vật phẩm làm lễ để mọi người cùng thụ lộc.

Bên cạnh phần lễ nghi tôn nghiêm, trang trọng, nhân dịp này, người dân trong bản cũng quây quần, cùng múa các điệu múa cổ truyền dân gian độc đáo của người Dao với nhiều loại nhạc cụ như thanh la, não bạt, trống, chuông lắc,… Các điệu múa có thể kéo dài hàng giờ, không khí đông vui như ngày hội.