Lễ hội đền Ủng (Hưng Yên)

Đền Ủng thờ tướng quân Phạm Ngũ Lão, một danh tướng thời Trần, người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên – Mông xâm lược ở thế kỷ XIII. Ông là vị tướng văn võ song toàn, được Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn hết sức tin cậy, bồi dưỡng và tiến cử với triều đình, trở thành vị tướng phò tá ba đời vua nhà Trần. Phạm Ngũ Lão sinh ra và lớn lên tại làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng (nay là xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên). Để tưởng nhớ vị tướng tài danh, người con của quê hương, dân làng Phù Ủng đã lập đền thờ Phạm Ngũ Lão ngay trên nền đất cũ của nhà ông.

Lễ hội đền Ủng được tổ chức vào ngày 11 tháng Giêng âm lịch hằng năm, để tưởng nhớ tướng quân Phạm Ngũ Lão. Lễ hội gồm phần Lễ và phần Hội. Chính hội bắt đầu vào ngày 11 tháng Giêng, ngày tướng quân Phạm Ngũ Lão ra quân đánh giặc, với các nghi lễ: đại lễ, tế nội tán, và ngoại tán. Lễ hội được mở đầu bằng nghi thức rước công chúa Tĩnh Huệ (con gái Phạm Ngũ Lão) từ phủ Chúa về lăng Phạm Tiên Công để trình ông, sau đó rước về đền Phạm Ngũ Lão để trình cha. Tham gia đoàn rước có các đội cờ lễ, múa lân, múa rồng, đội mang bài vị, đội khiêng kiệu hoa, và kiệu công chúa. Sau nghi lễ rước truyền thống từ phủ Chúa về đền, dân làng và du khách tổ chức lễ dâng hương, ôn lại thân thế, sự nghiệp và công lao của tướng quân Phạm Ngũ Lão với đất nước.

Phần Hội diễn ra sôi nổi, vui vẻ, nhằm cầu mong một năm vạn sự thuận lợi, may mắn với các trò chơi dân gian như: cờ tướng, chọi gà, múa rối, kéo co, hát quan họ, xin chữ đầu xuân, thi vật cù, nhảy mô đống,… thu hút đông đảo du khách cổ vũ và tham gia.

Lễ hội truyền thống đền Phù Ủng mang giá trị văn hóa sâu sắc, không chỉ nhằm tưởng nhớ công lao của danh tướng họ Phạm mà còn giáo dục cho các thế hệ đi sau ý chí vươn lên, yêu quê hương, đất nước, đồng thời minh chứng về nền văn hiến lâu đời của dân tộc.