CHÙA LINH SƠN NÚI ĐIỆN BÀ
Chùa Linh Sơn Tiên Thạch ở trên núi Bà Đen, cách thị xã Tây Ninh độ 11 km.
Sách Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức đã chép: “Núi Bà Đen cao lớn, trấn hạt đều trông thấy cả… Đất đá vươn cao, cây cối xanh tốt, suối có nước ngọt, đất có màu mỡ, trên có chùa Linh Sơn, dưới có ao hồ, cảnh trí thực là u nhã, xung quanh rừng hố sâu thẳm bao la…”.
Núi Bà Đen không hẳn là một trái núi mà là một vùng gồm ba ngọn: ngọn Bà Đen, ngọn núi Heo và ngọn núi Voi. Ngọn Bà Đen cao tới 885 m.
Từ chân núi leo lên những bậc đá liên tiếp, trừ vài ba quãng không dốc lắm thì không có bậc.
Nhưng càng lên càng thấy cheo leo và ta bắt buộc phải bước cẩn thận từng bước một. Tuy nhiên, suốt dọc đường leo lên, chỉ có mấy quãng bị soi nắng, còn thì toàn che dưới bóng rợp của những cành cây cao lớn. Ở lưng chừng núi có nhiều chỗ có mạch nước chảy rỉ ra.
Lên cao khoảng trên 600 m có một chỗ đất phẳng, đó là khu chùa Linh Sơn Tiên Thạch và chùa Hang.
Có khu mộ tháp ở phía dưới. Các tấm bia ghi các vị trụ trì quá cố thuộc dòng Lâm Tế chính tông.
Qua khỏi cổng chùa là vào tới sân. Nơi đây, bên phải – theo hướng đi vào – có dãy hàng quán dành cho khách hành hương ăn uống và nghỉ ngơi; bên trái có chùa Linh Sơn và chùa Hang.
Chùa Linh Sơn thờ Phật, còn chùa Hang thờ Linh Sơn Thánh Mẫu.
Chùa Linh Sơn mới được xây lại năm 1960; các cột đều đúc bằng xi măng cốt sắt kiên cố, tôn nghiêm.
Chùa Hang xưa chỉ đặt bàn thờ trong hang đá, nay được làm thêm ra phía trước một lớp nhà (chỉ có cột, không xây tường), thờ đức Phật Quan Thế Âm.
Từ Linh Sơn Tiên Thạch tự, phải leo một đoạn đường núi nữa mới tới chùa Long Châu. Đoạn đường mới sửa năm 1959, có bậc đá nhưng rất khó đi vì quá dốc, lên hoặc xuống đều phải níu tay vào thanh sắt dài gắn vào đá để khỏi té. Có thể nói rằng leo núi Bà Đen còn vất vả hơn leo núi ở chùa Hương.
Đứng từ trên cao nhìn xuống, có thể nhìn bao quát cảnh đẹp với hồ nước, đồng ruộng bao la, cây cỏ xanh tốt. Cảnh trí trông thật ngoạn mục.
Hằng năm, vào tháng Hai và trung tuần tháng Tám, du khách và khách hành hương lên vãng cảnh chùa rất đông.
Ngày trước, nữ sĩ Sương Nguyệt Anh từng tới thăm nơi đây đã làm bài thơ Thưởng bạch mai:
Non linh đất phước trổ hoa thần,
Riêng chiếm vườn hồng một cảnh xuân.
Tuyết đượm nhành tiên in sắc trắng,
Sương pha bóng nguyệt ánh màu ngân.
Mây lành gió lạnh nương hơi Thánh
Vóc ngọc mình băng bặt khói trần.
Sắc nước hương trời nên cảm mến
Non linh đất phước trổ hoa thần.
Nếu khách tham quan đi vào đúng mùa xuân mà được thấy hoa mai nở thì hẳn là:
Hương thơm đẹp ý người du cảnh,
Ngút sạch vui chân khách lại trần.
